مقاله مروری چیست
پنج هدف عمده از نگارش مقالـه مـروری وجـود دارد: تولیـد فرضیه، ارزیابی فرضیه مطرح شده قبلی، جمعبندی مطالـب و یافتههای جدید در یـک حیطـه علمـی و ارزیـابی نقادانـه آن، تعیین مشکلات یک حیطه تخصصی و بـه میـزان کمتـر رونـد تولید فرضیه و دانش در یک حیطه خاص است.
مقاله مروری یکی از رایجترین انواع مقالات است کـه بیشـتر توسط سردبیران مجلات به پژوهشگران یا صاحبنظران در یک رشته تخصصی سفارش داده مـیشـود. البتـه مقـالات مـروری همیشه سفارشی نیست؛ گاهی متخصص یـک رشـته احسـاس نیاز میکند تا در موضوعی خاص مطالب موجود را جمعبنـدی نماید. وی پس از نگارش مقاله، آن را مانند مقالات اصیل ثبـت نموده و پس از داوری در صورت احراز شرایط مورد نظر مجلـه چاپ میشود. دسته دیگر مقالات مـروری نـوع دانشـجویی آن است. در این نوع دانشجویان به خصوص در مقاطع تحصـیلات تکمیلی مرور منابع پایاننامـه خـود را بـه صـورت یـک مقالـه مروری ارائه میکنند. مرور منابع این پایان نامههـا در صـورتی که به صورت جامعی به سابقه موضوع مورد نظر پرداخته باشـد پتانسیل تبدیل به یک مقالـه مـروری را دارد. در ایـن مـورد ازآنجا که دانشجویان صاحبنظر آن رشته به حساب نمی آینـد، استاد راهنمای آنان این نقش را ایفا مینمایـد. از طـرف دیگـر سردبیران مجلات به دلیل استناد بیشتر به این مقـالات و بـالا رفتن ضریب تأثیر مجلهشان علاقه وافری بـه مقـالات مـروری دارند. با توجه به موارد فوق، امروزه مقالات مروری به طور غیر قابل کنترلی در حـال افـزایش اسـت. کشـورهای در حـال توسعه که سعی دارند جایگاه خود را در رتبهبندیهای پژوهشی داخلی و بین المللـی بهبـود بخشـند نیـز بـه مقـالات مـروری روایتی توجه ویژه دارند. علت این امر هزینه کم و سرعت بالای انجام کار در مقایسه با مقالات اصیل است.
باید دقت شود که نوع دیگـری از مقـالات بـه نـام گـردآوری وجــود داردکــه شــباهت زیــادی بــه مقــالات مــروری دارد امــا برخلاف مقالات مروری نقد و بحث ندارد و تنها به گـردآوری و ارائــه مطــالبی جمــعآوری شــده در مــورد موضــوعی خــاص مــیپــردازد. البتــه ایــن نــوع مقالــه در بســیاری از مجلات از نوع مروری تفکیک نشـده و در هنگـام ثبـت تحـت عنوان مروری ثبت می شوند.
نویسنده: دکتر مجید عقلمند
مدیر دانشیار