خطاهای مقاله مروری
یکی از خطاهـای شایع عدم توجه به نگارش کامل مقدمه اسـت. عــدم پوشــش کــافی شــواهد و یــا استفاده غیر متقارن از همه آنها یکی دیگـر از خطاهـای شـایع است.
بیان روش انجام کار و حجم نمونه قبل از بیان نتیجه هر مقاله به خواننده کمک میکنـد تـا در مـورد اعتبـار شـواهد و نتیجهگیری آن قضاوت کند.
نداشتن یکپارچگی مشکل شـایع دیگری است که به دنبال عدم ارتبـاط مقـالات مختلـف مـرور شده بر اساس فرضیه مورد نظر ایجاد میشود. شـواهد موجـود در مقاله مروری باید بر اساس الگویی منظم بیان شـوند تـا بـه هدف و فرضیه مورد نظر دست یابند.
تأکید بر نویسـنده مقالـه به جای خود مقاله و ایده آن هم از خطاهای رایج اسـت. بـرای پرهیز از آن توصیه میشود که نام پژوهشگران در پرانتـز ذکـر شود مگر در مواردی مانند "احمدی چیزی را مطرح کـرد امـا اکبری مخالف آنرا یافت" که ذکر اسامی لازم باشـد.
خطاهـای دیگر نداشتن نقد مقاله در خصـوص نقـاط قـوت و ضـعف آن، ضــعف نتیجــهگیــری و رفــتن بــه ورای دادههــای موجــود، نتیجهگیری بر اساس نظرات فردی به جای شواهد مبتنـی بـر پژوهش و تورش در انتخاب یا نحوه نقد مقالات است.
یکی از مواردی که بایـد مـورد توجـه قـرار گیرد این است که یـک مقالـه مـروری از بـه دنبـال هـم قـرار گرفتن قسمتهایی از مقالات مختلف درسـت نمـیشـود، بلکـه برداشت و جمعبندی نگارنده از مقالات مختلف با زبان و بیـان خودش باید نوشته شود. در صورت کپیبرداری از سایر مقالات نگارنده مشمول تعریف دستبرد علمی میشود. به خصـوص در مواردی که کارهای اول دانشجویان است به دلیل عدم آشنایی آنها با سرقت علمی و تمایل آنها برای انجام سـریع کـار شـاهد این وضعیت هستیم.
البته مقالات مروری یکی از مواردی است که فرد میتواند با اسـتناد بـه مقالـه خـود و مـتن آن بـا رعایت موارد فوق مشمول سرقت علمـی از خـود نشـود. همچنین ارائه مرور متون یک طرح پژوهشـی بـه عنـوان یـک مقاله مشـمول قـانون اسـتخراج چنـد مقالـه از یـک پـژوهش (Salami Publishing) که نوعی از سرقت علمی است نمیشود.
قبل از نگارش مقاله مروری باید به سـایت مجلـه مـورد نظـر برای چاپ آن مراجعه و راهنمای نویسندگان آن مطالعه شـود. اصول نگارش مورد نظر مجله علاوه بر نکاتی که در ایـن مقالـه به آنها اشاره شد باید رعایت گردند. به عنـوان مثـال بعضـی از مجلات شرط پذیرش مقاله مروری را داشتن حداقل سه مقالـه مرتبط با آن حیطه توسط نویسنده میدانند.
نویسنده: دکتر مجید عقلمند
مدیر دانشیار