استناد و رفرنس دادن یعنی چه

در گذشته تمامی مراحل چاپ مقاله ISI را در دانشیار آموزش داده ایم (این صفحه). آنچه که در این پست ارایه می شود مربوط به شیوه ی استناد دهی است. استناددهی بسیار مهم است و عدم توجه به آن باعث می شود مقاله شما از مجله رد شود. بسیاری از پژوهشگران مقالات خود را به دانشیار می فرستند. مقاله آنها از مجلات مختلف رد شده است و اکنون می خواهند ما راهنما باشیم.

امروز در حال بررسی یکی از همین مقالات بودم. مقاله دارای موضوعی جدید و دارای گواهی ویرایش انگلیسی بود. مجله ای انتخاب و مقاله ثبت نام شد. سپس گزارش بررسی منابع مقاله دریافت و بررسی گردید. همانطور که در تصویر 1 قابل مشاهده است این مقاله 15 رفرنس دارد/ به 15 مقاله و کتاب ارجاع داده است. 8 منبع قابل بررسی بوده و لینک آن تایید شده است. 7 منبع نیز غیر قابل بررسی بوده است. تعداد منابع بی اعتبار نیز صفر است. توجه داشته باشید که این بررسی توسط سیستم مجله و به صورت خودکار انجام می شود. ممکن است یک حرف یا کاراکتر اضافه باعث بی اعتبار شدن منبع گردد. به همین خاطر استفاده از نرم افزارهای مدیریت منابع توصیه می شود. با استفاده از این نرم افزارها خطای انسانی حذف می گردد و همه کارها در کوتاه ترین زمان انجام می شود. اگر هم بخواهید مقاله را به مجله دیگری بفرستید و آن مجله شیوه دیگری را در نحوه ارجاع پیشنهاد دهد، انجام تغییرات بسیار ساده خواهد بود.

تصویر 1

توصیه دیگر من این است که در نگارش مقالات علمی (جهت چاپ در مجلات ISI)  فقط در صورتی به مقاله فارسی استناد دهید که آن مقاله در مجلات معتبر انگلیسی / ISI چاپ شده باشد. این توصیه کتاب هایی که به زبان فارسی منتشر شده است را نیز شامل می شود. اگر مقالات و کتاب هایی که به زبان فارسی چاپ شده اند مورد استناد قرار گیرند، این استناد معتبر نخواهد بود (Not Validated). منابع فارسی فقط در داخل کشور شناخته شده هستند و داوران نمی توانند به این منابع مراجعه نموده و بررسی لازم را انجام دهند. همچنین اگر مقاله شما چاپ شود، خوانندگان مقاله نمی توانند به منابع فارسی شما مراجعه نمایند. البته بسیار اتفاق افتاده است که نویسنده منابع را جهت تزیین در انتهای مقاله ذکر نموده است و دلیل کثرت منابع، جز فریب کاری نمی تواند باشد.

در تنظیم منابع سعی کنید اطلاعات DOI مقاله را بنویسید (مراجعه شود به DOI چیست؟). اگر مقاله DOI ندارد، آدرس URL مقاله را از منبعی معتبر استخراج نموده و در بخش منابع بنویسید. اینها مواردی است که باعث تسهیل داوری می شود.

در مقالاتی که توسط پژوهشگران ما نوشته می شود، اشتباهات بسیاری را دیده ام. به عنوان مثال مجبور شده ام چند بار چکیده را بخوانم تا هدف نویسنده را دریابم و زمانی که از نویسنده خواسته می شود متن را بازنویسی کند، می گوید: "بفرستید. سخت نگیرید. ان شاءا... می پذیرند". گویی داوران مهربان ترند!!

منابع مقاله ی تصویر 1 که در بالا به آن اشاره شد، توسط دانشیار تصحیح گردید و تصویر 2 نتیجه تصحیحات را نشان می دهد. منابع Validated شدند.

تصویر 2

-          اگر به کتاب یا مقاله ای که فقط به زبان فارسی منتشر شده باشد، استناد دهید، منبع مورد استناد قرار گرفته در وضعیت Not Validated خواهد بود.